Çokça çevrilen bir eser söz konusu olduğunda yayınevinin bir önemi olduğunu düşünmüyorum. Yayınevine göre değil seçimimi çevirmene göre yapıyorum. Ve her bir kitap özelinde araştırma yapıyorum.Ancak elbette genelde iyi çevirmenler iyi yayınevleri ile çalışıyor. Örneğin Oblomov'u araştırırken karşına Everest (Sabri Gürses), İş Kültür Yayınları (Sabahattin Eyüboğlu-Erol Güney), Yordam Edebiyat (Hasan Ali Ediz), İletişim Yayınları (Ergin Altay) hemen çıkar. Böyle bir durumda Oblomov eseri özelinde yapılan çeviri yorumlarına bakarak seçimimi yaparım. Örneğin bu araştırmada öne hemen Sabri Gürses ve Nuri Yıldırım çevirisi -benim açımdan- çıkmıştı. Daha sonra Nuri Yıldırım'ın bir röportajını okudum ve kesinlikle bu çeviriyi okumam gerektiğini düşündüm.&nbsp;O yüzden seçimini önceki okumalarından beğendiğin çevirmene göre veya araştırdıkça ortaya çıkan fikirlere göre yapabilirsin.&nbsp;

İlber Ortaylı, Beyoğlu’nun Tünel tarafı için “Elçilik binaları yüzünden oldukça hareketsiz ve resmî bir hüviyettedir. Fakat eski sefaret saraylarının bahçeleri sayesinde de şehrin içinde yeşil ve pitoresk bir bölge olarak kalabilmiştir.” der.* Bu söz, aklıma hep Narmanlı Han’ı getiriyor. 19. yüzyılda inşa edilen bina gerek hapishane olarak kullanıldı gerekse Aliye Berger, Ahmet Hamdi Tanpınar gibi sanatçılara atölye ve ev oldu. Sonrasında otel veya AVM olacağı söylentileriyle başlayan protesto ve tartışmalar ardında sonuçsuz ve yalnız bir bina <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNmRjYmUyZTAwMTZmMDAwODdlMzIzOSZ1c2VyPTVlNWJlYTE3MDhlZGE3NzU0MjFhZmY4YyZhdXRob3I9NWVjMGRmOWYwMTU3NTkxNmExYzdlMDMzJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmJpYW5ldC5vcmclMjUyRmJpYW5ldCUyNTJGdG9wbHVtJTI1MkYxNjI2NTEtbmFybWFubGktaGFuLWluLWFraWJldGluaS1taW1hcmktYWNpa2xhZGklMjUyMyUyNTNBJTdFJTI1M0F0ZXh0JTI1M0RUJTI1MjVDMyUyNTI1QkNuZWwlMjdkZSUyNTI1MjB5ZXIlMjUyNTIwYWxhbiUyNTI1MjBOYXJtYW5sJTI1MjVDNCUyNTI1QjElMjUyQ3NvbnJhJTI1MjUyME5hcm1hbmwlMjUyNUM0JTI1MjVCMSUyNTI1MjBhaWxlc2luaW4lMjUyNTIwbSUyNTI1QzMlMjUyNUJDbGslMjUyNUMzJTI1MjVCQyUyNTI1MjBvbG11JTI1MjVDNSUyNTI1OUYu"">bıraktı</a>. Şu anki renkli cephesinin eskiye uyum sağlayamadığı -ve belki de böyle bir amacının olmamasının da üzücü olduğu- hâlâ <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNmRjYmUyZTAwMTZmMDAwODdlMzIzOSZ1c2VyPTVlNWJlYTE3MDhlZGE3NzU0MjFhZmY4YyZhdXRob3I9NWVjMGRmOWYwMTU3NTkxNmExYzdlMDMzJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5iYmMuY29tJTI1MkZ0dXJrY2UlMjUyRmhhYmVybGVyJTI1MkYyMDE2JTI1MkYwMiUyNTJGMTYwMjI0X25hcm1hbmxpX2hhbg=="">tartışılıyor</a>. Şehir değişirken ona uyum sağlamış olan hanın, gelecekte belleğimizde nasıl kalacağına emin olamasak da bugün kendisini selamlayalım.&nbsp;• Narmanlı Han: İnşasından sonra 1880’e kadar Rusya’nın İstanbul’daki çalışma alanı olarak kullanılan hanın 1912’de tramvay hattının geçmesi sebebiyle cephesinin yıkılarak bizim hatırladığımız hâline getirildiği ve 1914 yılına dek hapishane olarak değerlendirildiği söyleniyor. 1933'te iki tüccarın, Avni ve Sıtkı Narmanlı’nın, büyükelçilikten hanı satın almasıyla han ismini kardeşlerin soyadından alıyor. Narmanlı ailesinin amacı Eminönü’ndeki iş yerini buraya taşımak. Bu sebeple giriş katı onların ofisi olurken geri kalan dükkânlar konaklamak ve işletilmek üzere kiralanıyor. İşte tam da bu dönemden itibaren Aliye Berger, Bedri Rahmi Eyüpoğlu ve gibi isimlerin kalmasıyla hanın namı kültürel hayata yaptığı katkıyla <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNmRjYmUyZTAwMTZmMDAwODdlMzIzOSZ1c2VyPTVlNWJlYTE3MDhlZGE3NzU0MjFhZmY4YyZhdXRob3I9NWVjMGRmOWYwMTU3NTkxNmExYzdlMDMzJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5iYmMuY29tJTI1MkZ0dXJrY2UlMjUyRmhhYmVybGVyJTI1MkYyMDE2JTI1MkYwMiUyNTJGMTYwMjI0X25hcm1hbmxpX2hhbg=="">anılıyor</a>. Tanpınar’ın öğrencisi Tatyana Moran o günleri “Bu daire her akşam dolup taşıyordu; Bedri Rahmi, karısı, kız kardeşi Mualla (şimdi Anhegger’in karısı) Sabahattin Eyüboğlu, ressam Zeki Faik İzer, Mehmet Ali Cimcoz ve karısı Adalet… Türküler söylenir, yenilip içilirdi,” diye <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNmRjYmUyZTAwMTZmMDAwODdlMzIzOSZ1c2VyPTVlNWJlYTE3MDhlZGE3NzU0MjFhZmY4YyZhdXRob3I9NWVjMGRmOWYwMTU3NTkxNmExYzdlMDMzJnVybD1odHRwJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGd3d3LnRhbnBpbmFybWVya2V6aS5jb20lMjUyRnlhc2FkaWdpLW1la2FubGFyJTI1MkY="">anımsıyor</a>. (Moran, T., Dün, Bugün, İletişim Yayınları, 2000, s.111).<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-09-25T10:49:56.586Z.jpeg" alt="narmanlı"><figcaption>Kaynak: bianet.org</figcaption></figure>• Mimari açıdan: Rusya Elçiliği’nin ofis binası olarak kullanılan Narmanlı Han, ön cephedeki yarım sütunlarıyla Neo-Rönesans yapılarından biri. Binanın 1831’de inşa edildiği tahmin ediliyor, hatta İsviçre’nin İtalya kantonunda doğan Fossatti kardeşlerin mimarı olduğu söyleniyor. Fakat 1831’deki <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNmRjYmUyZTAwMTZmMDAwODdlMzIzOSZ1c2VyPTVlNWJlYTE3MDhlZGE3NzU0MjFhZmY4YyZhdXRob3I9NWVjMGRmOWYwMTU3NTkxNmExYzdlMDMzJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5jZWt1bHZha2ZpLm9yZy50ciUyNTJGaGFiZXIlMjUyRmJleW9nbHUteWFwaWxhci1tZWthbmxhci1pbnNhbmxhci0xODMxLTE5MjM="">Büyük Beyoğlu Yangını'nda</a> zarar gören ve İstiklal Caddesi üzerinde hâlâ duran Elçilik Sarayı’nın yapılması için Rusya’dan çarın görevlendirdiği mimar kardeşler, 1837’de şehre ayak basıyor. Fossatti kardeşlerin Rusya’daki Neo-Rönesans akımından etkilendiği ve bunu uyguladıkları yapılarıyla 1836’da saray mimarı unvanı aldığı göz önünde bulundurulursa o dönem, ülkeye ait topraklardaki yapılacak herhangi bir yapının kendileri dışındaki biri tarafından yapılması pek de mümkün değil. Nitekim o dönemki elçilik binası için “Çar, İstanbul’da saray yaptırıyor,” söylentileri dolanıyor. Yani bu şatafatın devamı için Narmanlı Han’ın yapımı için de aynı kişilerin elinden çıktığı düşünülüyor.&nbsp;<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-09-25T10:46:59.235Z.png" alt="rus sarayı"><figcaption>Kaynak: Skylife&nbsp;</figcaption></figure>• Yalnızlaşan mekân: Kamusal alan olması istenen mekânın atıl duruma gelmesi ise 2010’ların tartışma konularından biri oldu. Bir yapının bu hâle gelmesi için zamanla bireylerle olan bağın kopartılmasıyla gerçekleşiyor. Aslında bunun bir örneği Narmanlı Han. 1908 yılında yayın hayatına başlayan ve Ermenice yayımlanan Jamanak gazetesinin ofisi uzun süre handaydı ve gazete de hanla anılan bir yayındı. Gazetenin genel yayın yönetmeni Ara Koçunyan o zamanları “Kimseye çık denmiyordu ama yeni kiracı da alınmıyordu.” şeklinde anlatıyor. * Ortaylı, İ. İstanbul'dan Sayfalar, Turkuvaz Yayınları, 2009, s. 106

Aposto İstanbul

19. yüzyıldan itibaren şehrin değişimine uyum sağlamış olan Narmanlı Han, tarihinden uzak ve yalnız hissettiren bir yapı. Gelecekte belleğiizde nasıl kalacağına emin olamasak da bugün kendisini selamlayalım. 

Sabahattin Eyüboğlu ile ilgili hikayeler